Villa Felicia. Dziś krótka historia willi położonej w Cieplicach Śląskich Zdrój (Bad Warmbrunn), która mnie ostatnio ewidentnie „prześladuje”. Zaczęło się od tego, że podziwiałam jej wspaniałą bryłę przez okno pomieszkując w budynku po przekątnej. Kilka tygodni później natknęłam się na jej zdjęcie w archiwum państwowym wciśnięte pomiędzy dokumenty z przedwojennego Wrocławia, a gdy pewnego dnia wyświetliło mi się ogłoszenie sprzedaży mieszkania w tym budynku z informacją, że właścicielem był doktor Moses – postanowiłam dowiedzieć się kim ów lekarz był.
Reklama willi jako brudnopis wśród innych dokumentów archiwalnych / Fot. Marta Maćkowiak
Sigismund Moses urodził się 16 sierpnia 1863 w Trzebnicach koło Lubina (Seebnitz) w żydowskiej rodzinie jako syn Abrahama Mosesa i Berthy z domu Russ. Niedługo potem Mosesowie przenieśli się do Jeleniej Góry (Hirschberg) a Sigismund zamieszkał w Kostomłotach (Kostenblut). Tam też, 17 marca 1889 roku, urodzi się jego pierwsze dziecko – córeczka, Katharina, a dwa miesiące później poślubi we Wrocławiu jej matkę – Felicię z Heidenfeldów – rodowitą wrocławiankę, na cześć której prawdopodobnie nazwie kilka lat później cieplicką willę, znajdującą się dosłownie kilka kroków od parku zdrojowego.
Informacja o nadchodzącej bar micwie Klausa Wolffa / Źródło: Breslauer Judisches Gemeindeblatt, numer 2, Luty, 1933
Sam Sigismund był osobą nietuzinkową. Był lekarzem ogólnym, uzdrowiskowym, autorem publikacji o żydowskich szpitalach uzdrowiskowych (jeden z nich znajdował się w budynku przy ul. Św. Jadwigi Śląskiej 16 w Cieplicach), był także… członkiem jeleniogórskiej loży masońskiej Kynast Loge, której siedziba znajdowała się przy Wilhelmstrasse w Jeleniej Górze (dzisiejszej al. Wojska Polskiego 24).
Budynek, w którym siedzibę miała jeleniogórska loża masońska Kynast Loge zu den Drei Ringen, al. Wojska Polskiego 24, Jelenia Góra / Źródło: Polska-org.pl
Budynek, w którym siedzibę miała jeleniogórska loża masońska Kynast Loge zu den Drei Ringen, al. Wojska Polskiego 24, Jelenia Góra / Fot. Marta Maćkowiak
Doktor Moses jeszcze w 1927 roku mieszkał w Cieplicach przy Hermsdorferstrasse 5 (dzisiejszej Cieplickiej, dokładnie tam gdzie znajdowała się Villa Felicia). Od około 1930 roku jest już na stałe we Wrocławiu. Mieszkał wówczas przy Furstenstrasse 64 (dzisiejszej Grunwaldzkiej), a 6 lat poźniej przeniósł się na Hohenzollernstrasse 58 (dzisiejsza Sudecka).
Fragment księgi adresowej z 1927 roku z Cieplic Zdrój (Bad Warmbrunn)
Fragment księgi adresowej z 1936 roku z Wrocławia (Breslau)
Fotografie Kathariny Wolff z domu Moses i Maxa Wolffa / Źródło: Yad VaShem
Oświadczenie lekarskie o śmierci Maxa Wolffa w obozie w Buchenwaldzie
Akt zgonu Maxa Wolffa / Źródło: Stadtarchiv Weimar
Fragment dokumentów z teczki dotyczącej konfiskaty mienia żydowskiego z Wrocławia. Informacja o dzieciach Kathariny.
Fragment dokumentów z teczki dotyczącej konfiskaty mienia żydowskiego z Wrocławia. Informacja o wynajmowanym pokoju.
Źródła:
Impressum:
Design: lukaszhajduk.com
Code: tomhajduk.com
Photo: @kasia_kaleta
Polityka prywatności
Regulamin sklepu
All rights reserved ® Marta Maćkowiak 2025
Jedna odpowiedź do “Villa Felicia i doktor Moses z Cieplic Śląskich-Zdrój”
Katerina Wolff was deported on the same day as my grandfather, Dr Georg Martin Heidenfeld as listed on the Yad Vashem date of deportation document and deposited there by Hanna, which I discovered at a Genealogical workshop in 2012. My late mother Hortense Gordon (Nee Heidenfeld) wrote to her listed address in Haifa but received no reply. I believe Hanna passed away that year. Yvonne Gordon