Menu
Villa Felicia. Dziś krótka historia willi położonej w Cieplicach Śląskich Zdrój (Bad Warmbrunn), która mnie ostatnio ewidentnie „prześladuje”. Zaczęło się od tego, że podziwiałam jej wspaniałą bryłę przez okno pomieszkując w budynku po przekątnej. Kilka tygodni później natknęłam się na jej zdjęcie w archiwum państwowym wciśnięte pomiędzy dokumenty z przedwojennego Wrocławia, a gdy pewnego dnia wyświetliło mi się ogłoszenie sprzedaży mieszkania w tym budynku z informacją, że właścicielem był doktor Moses – postanowiłam dowiedzieć się kim ów lekarz był.
Reklama willi jako brudnopis wśród innych dokumentów archiwalnych / Fot. Marta Maćkowiak
Sigismund Moses urodził się 16 sierpnia 1863 w Trzebnicach koło Lubina (Seebnitz) w żydowskiej rodzinie jako syn Abrahama Mosesa i Berthy z domu Russ. Niedługo potem Mosesowie przenieśli się do Jeleniej Góry (Hirschberg) a Sigismund zamieszkał w Kostomłotach (Kostenblut). Tam też, 17 marca 1889 roku, urodzi się jego pierwsze dziecko – córeczka, Katharina, a dwa miesiące później poślubi we Wrocławiu jej matkę – Felicię z Heidenfeldów – rodowitą wrocławiankę, na cześć której prawdopodobnie nazwie kilka lat później cieplicką willę, znajdującą się dosłownie kilka kroków od parku zdrojowego.
Informacja o nadchodzącej bar micwie Klausa Wolffa / Źródło: Breslauer Judisches Gemeindeblatt, numer 2, Luty, 1933
Sam Sigismund był osobą nietuzinkową. Był lekarzem ogólnym, uzdrowiskowym, autorem publikacji o żydowskich szpitalach uzdrowiskowych (jeden z nich znajdował się w budynku przy ul. Św. Jadwigi Śląskiej 16 w Cieplicach), był także… członkiem jeleniogórskiej loży masońskiej Kynast Loge, której siedziba znajdowała się przy Wilhelmstrasse w Jeleniej Górze (dzisiejszej al. Wojska Polskiego 24).
Budynek, w którym siedzibę miała jeleniogórska loża masońska Kynast Loge zu den Drei Ringen, al. Wojska Polskiego 24, Jelenia Góra / Źródło: Polska-org.pl
Budynek, w którym siedzibę miała jeleniogórska loża masońska Kynast Loge zu den Drei Ringen, al. Wojska Polskiego 24, Jelenia Góra / Fot. Marta Maćkowiak
Doktor Moses jeszcze w 1927 roku mieszkał w Cieplicach przy Hermsdorferstrasse 5 (dzisiejszej Cieplickiej, dokładnie tam gdzie znajdowała się Villa Felicia). Od około 1930 roku jest już na stałe we Wrocławiu. Mieszkał wówczas przy Furstenstrasse 64 (dzisiejszej Grunwaldzkiej), a 6 lat poźniej przeniósł się na Hohenzollernstrasse 58 (dzisiejsza Sudecka).
Fragment księgi adresowej z 1927 roku z Cieplic Zdrój (Bad Warmbrunn)
Fragment księgi adresowej z 1936 roku z Wrocławia (Breslau)
Fotografie Kathariny Wolff z domu Moses i Maxa Wolffa / Źródło: Yad VaShem
Oświadczenie lekarskie o śmierci Maxa Wolffa w obozie w Buchenwaldzie
Akt zgonu Maxa Wolffa / Źródło: Stadtarchiv Weimar
Fragment dokumentów z teczki dotyczącej konfiskaty mienia żydowskiego z Wrocławia. Informacja o dzieciach Kathariny.
Fragment dokumentów z teczki dotyczącej konfiskaty mienia żydowskiego z Wrocławia. Informacja o wynajmowanym pokoju.
Źródła:
Końcowy raport składa się z kopi odnalezionych dokumentów, tłumaczeń, zdjęć oraz podsumowania. Wyjaśniam pokrewieństwo odnalezionych osób, opisuję sprawdzone źródła i kontekst historyczny. Najczęściej poszukiwania dzielone są na parę etapów i opisuję możliwości kontynuacji.
Czasem konkretny dokument może zostać nie odnaleziony z różnych przyczyn – migracji do innych wiosek/miast w dalszych pokoleniach, ochrzczenia w innej parafii, lukach w księgach, zniszczeń dokumentów w pożarach lub w czasie wojen. Cena końcowa w takiej sytuacji nie ulega zmienia, ponieważ wysiłek włożony w poszukiwania jest taki sam bez względu na rezultat.
Raporty mogą się od siebie mniej lub bardziej różnić w zależności od miejsca, z którego rodzina pochodziła (np. dokumenty z zaboru pruskiego, austriackiego i rosyjskiego różnią się od siebie formą i treścią).
Na podstawie zebranych informacji (Twoich i moich) przygotuję plan i wycenę – jeśli ją zaakceptujesz, po otrzymaniu zaliczki rozpoczynam pracę i informuję o przewidywanym czasie ukończenia usługi. Standardowe poszukiwania trwają około 1 miesiąca, a o wszelkich zmianach będę informować Cię na bieżąco.
Na Twoje zapytanie odpiszę w ciągu 3 dni roboczych i jest to etap bezpłatny. Być może zadam parę dodatkowych pytań, dopytam o cele albo od razu przedstawię propozycję kolejnych kroków.
Warto pamiętać, że im więcej szczegółów podasz, tym więcej rzeczy mogę odkryć.
Podziel się ze mną:
I najważniejsze – jeśli masz niewiele informacji, zupełnie się tym nie martw, w takich sytuacjach także znajdę rozwiązanie.
